- FUNEBRES Ludi
- FUNEBRES Ludiin honorem defunctorum olim exhibeti soliti, originem iactant longe vetustissimam: Namqueve Aeneas ad Pallantis, et ante eum Achilles ad Patrocli rogum mactavit inferias cum ludis, unde etiam Gladiatorum mos, sine dubio, ortus videtur. Nam quum primum captos ex hostibus iugularent, vitantes foedi spectaculi horrorem, captivos inter sese commisêrunt, ut penes eosdem esset, et facinus et supplicium, quibusque sors et virtus dedisset, superessent: reliqui placarent Manes puris Manibus parentantium. A' Graecis hîc mos propagatus est ad Romanos, a quibus hi ludi Munera dicti sunt. Sic Tertullian. l. de Spectac. Munus, inquit, dictum est, ab officio: quoniam offieium etiam muneris nomem est. Officium autem mortuis hoc spectaculo facere se vett. arbitrabantur, posteaquam illud humaniore atrocitate temperavêrunt. Nam olim, quoniam animas defunctorum humano sanguine propitiari creditum erat, captivos vel malo ingenio servos mercati in exsequiis immolabant. Postea placuit pietatem voluptate adumbrare. Itaque quos paraverant armis, quibus tunc et qualiter poterant eruditos, tantum ut occidi discerent, mox edicto die inferiarum apud tumulos erogabant: ita mortem homicidiis consolabantur. Haec mu neris origo: Sed paulatim provecti ad tantam gratiam, ad quantam et crudelitatem: Quia ferarum voluptati satis non fiebant, nisi et seris humana corpora dissiparentur. Primus autem Romanorum Iunius Brutus, in defuncti Patris honorem dedisse Romae Gladiatores dicitur: Aliis Appium Claudium et M. Fulvium Coss. huius crudelitatis auctores facientibus. Tunc enim primum fuêre sontes feris in arena obiecti, immunitate tantâ, ut ab eo horrore matronae publico edicto summotae sint. Dabantur vero et a publicis Magistratibus et a privatis personis, et cum certaminibus et cum fabulis. In patrii funeris apparatu arenam inspersisse tradunt C. Caesarem, cum Aedilis esset: qui postea Dictator fuit. Claudius Princeps ex arbitrariis hos ludos statos fecit, quos Aediles ederent: ex pecunia publica de Quaestoribus, quos Gladiatorios appellavit. Verum postea ipse illorum pertaesus, cruentas has exsequias sustulit: mansit tamen consuetudinis ius privatis, si nempe quadringenta milia in censu haberent. Hos qui curabant ludos, Designatores dicti videntur: quos sustulit tandem penitus Theodoricus Gothorum Rex. Vide Liv. Suet. Tac. Dion. Iul. Caes. Scalig. Poet. l. 1. c. 35. Alex. ab Alex. Genial. dier. l. 3. c. 7. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 24. cum Paralip. Th. Dempsteri. qui de Desultoribus in hisce ludis aliisqueve huc spectantibus prolixe agit etc. ut et infra in voce Gladiatores.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.